કોવિડ -19 રસીકરણ: શું ભારત રસી શોટ બધા સુધી પહોંચાડી શકે છે?

રસીની અસમાનતાને ટાળવા માટે, વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ) અને તેના ભાગીદારો દ્વારા સાબિત રસીઓ ખરીદવા અને તેનું વિતરણ કરવામાં મદદ માટે કોવિડ -19 રસી વૈશ્વિક એક્સેસ (સીઓવીએક્સ) સુવિધા સ્થાપિત કરવામાં આવી છે.

ભારત પાસે વિશ્વનો સૌથી મોટો રસીકરણ કાર્યક્રમ છે જેનો લાભ વાર્ષિક 60 કરોડથી વધુ છે.

સાલ્વેના જણાવ્યા મુજબ, ભારતે સામાન્ય ચૂંટણીઓ દરમ્યાન જાહેર સેવાઓની પહોંચ અને વિકેન્દ્રિત વિતરણ પણ દર્શાવ્યું છે.

સાલ્વે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું. “આ અનુભવો ભારતને સમૂહ સ્તરે કોવિડ -19 રસીકરણ શરૂ કરવામાં મદદ કરશે. આઇટી(Information Technology)નો ઉપયોગ વ્યક્તિગત-સ્તરની રસીકરણને ટ્રેકિંગ અને અમલીકરણમાં નિર્ણાયક છે. જો કે, રસીના વહીવટને સ્વૈચ્છિક કસરત તરીકે રાખવો જોઈએ અને તેને ફરજિયાત બનાવવો જોઈએ નહીં”.

ડ્યુક યુનિવર્સિટીના ‘લોંચ અને સ્કેલ સ્પીડોમીટર’ દ્વારા વિશ્લેષણ, જે દર બે અઠવાડિયામાં અપડેટ કરવામાં આવે છે, બતાવે છે કે ભારતે ત્રણ વૈશ્વિક રસી ઉમેદવારોના ઉપયોગ માટે તૈયાર અને પ્રમાણિત હોવાના 1.6 અબજ ડોઝ માટે સોદા કર્યા છે.

કોઈ પણ અગ્રણી રસી ઉમેદવારને બજાર માટે મંજૂરી મળતા પહેલા વૈશ્વિક સ્તરે, 10.1 અબજ ડોઝ અનામત રાખવામાં આવ્યા હતા, ડેટા દર્શાવે છે.

ડ્યુક યુનિવર્સિટીના ‘લોંચ અને સ્કેલ સ્પીડોમીટર’ અનુસાર, “ભારત અને બ્રાઝિલ જેવા ઉત્પાદન ક્ષમતાવાળા દેશો, ઉત્પાદન કરારના ભાગ રૂપે અગ્રણી રસી ઉમેદવારો સાથે મોટી એડવાન્સ માર્કેટ પ્રતિબદ્ધતાઓમાં વાટાઘાટો કરવામાં સફળ રહ્યા છે”.

Read more: કોરોના કાળમાં જીવનને સંતુલનમાં રાખવા માટે શું કરવું? 

સ્ટોરેજ લેવલ પર ટેમ્પરેચર મહત્વપૂર્ણ છે

ગુરુગ્રામની મેદાંતા હોસ્પિટલના ચેપી રોગોના નિષ્ણાત ડો.નેહા ગુપ્તાએ જણાવ્યું હતું કે રસીકરણની શક્તિ સંગ્રહ સ્તરના તાપમાન પર આધારીત છે.

“કોલ્ડ ચેઇનને યોગ્ય રીતે જાળવવી જરૂરી છે. તેમણે માધ્યમોને જણાવ્યું હતું કે, સરકારને આરોગ્ય કર્મચારીઓ, વૃદ્ધ લોકો અને હાયપરટેન્શન, સીઓપીડી (ક્રોનિક અવરોધક પલ્મોનરી રોગ), ડાયાબિટીઝ અને કાર્ડિયો-સેરેબ્રોવેસ્ક્યુલર રોગ જેવી સામાન્ય કોમર્બિડિટીઝના સામૂહિક રસીકરણ માટે નિયુક્ત કર્મચારી રાખવાની જરૂર છે.

એકદમ વાસ્તવિકતા એ છે કે વધુ સારા, મોંઘા શોટની રાહ જોવાની જગ્યાએ ભારત સહિતના ઘણા દેશો ઓછા રક્ષણાત્મક કોવિડ -19 રસીનો ઉપયોગ કરવાનું પસંદ કરી શકે છે જે વધુ સસ્તું અને ઉપલબ્ધ છે.

ઓક્સફોર્ડ વેકસીન પૂર્ણ શક્તિપૂર્વક કર્બ કોવિડ -19 ટોલ

પરંતુ એસ્ટ્રાઝેનેકા-ઓક્સફર્ડ રસી માટે, અત્યાર સુધીની સૌથી ઓછી રિપોર્ટ કરેલી અસરકારકતા પણ, કોવિડ -19 ના ટોલને શક્તિશાળી રીતે અટકાવી શકે છે.

રિચાર્ડ હેચચેટે જણાવ્યું હતું કે “જો તમે મને એક વર્ષ પહેલાં પૂછ્યું હોત, જો આપણને 60 ટકા, 70 ટકાની અસરકારકતાવાળી રસીના અબજો ડોઝ પહોંચાડવાની તક મળી હોત, તો અમે તે સંભાવનાથી આનંદિત થયા હોત”.

(The Serum Institute of India) સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઈન્ડિયા, વિશ્વની સૌથી મોટી રસી ઉત્પાદક, વૈશ્વિક સ્તરે પુરવઠામાં વધારો કરી શકે છે.

“તેણે તેના ઉમેદવારના આશરે 1 અબજ ડોઝ બનાવવા માટે યુ.એસ. બાયોટેક નોવાવાક્સ(biotech Novavax ) સાથે કરાર કર્યા છે, જે મોટી અસરકારકતા ટ્રાયલ શરૂ કરવાના છે. અને તે ઓછી અને મધ્યમ આવક ધરાવતા દેશો માટે એસ્ટ્રાઝેનેકા-ઓક્સફર્ડ અને નોવાવાક્સ રસીના 200 મિલિયન ડોઝ સાથે COVAX સપ્લાય કરશે.

COVAX  વેકસીન અસમર્થતાને ધ્યાનમાં રાખીને સેટ કરવામાં આવ્યો છે

રસીની અસમાનતાને ટાળવા માટે, વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન (WHO) અને તેના ભાગીદારો દ્વારા સાબિત રસીઓ ખરીદવા અને તેનું વિતરણ કરવામાં મદદ માટે કોવિડ -19 રસી વૈશ્વિક એક્સેસ (COVAX) સુવિધા સ્થાપિત કરવામાં આવી છે.

પરંતુ COVAX રોકડ માટે પટ્ટાવાળી છે અને તેની અસર જોવાનું બાકી છે.

“જો પ્રથમ છ મહિનામાં, પશ્ચિમ યુરોપ અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ એવા એક એવા ક્ષેત્ર છે કે જે લોકોને રસી આપે છે, અને વિશ્વના અન્ય ભાગો 2021 ના અંત સુધી વિશ્વના અન્ય ભાગોમાં રસી આપવામાં આવી તેમ નથી, ત્યારે મને લાગે છે કે આપણી પાસે ખૂબ જ તણાવપૂર્ણ વૈશ્વિક પરિસ્થિતિ હશે, ”વેલકમ ટ્રસ્ટ સંશોધન ચેરિટીના વડા એવા ચેપી રોગ સંશોધક જેરેમી ફેરરનું કહેવું ટાંકવામાં આવ્યું છે.

Read More: સ્વસ્થ જીવન માટે આરોગ્ય ટિપ્સ : Health Tips for Healthy Living

ભારતમાં પહેલેથી જ એક ગંભીર સ્ટેજ પર  છે પરંતુ ત્યાં રસીઓ ક્યાં છે?

સત્ય એ છે કે વર્તમાન રસી ઉત્પાદન ધીરેથી ચાલે છે અને તેના પર નિર્ભર છે, અને પહેલાથી જ, સનોફી પાશ્ચર અને નોવાવાક્સ મેન્યુફેક્ચરિંગ વિલંબમાં ચાલે છે.

“ઘણા પરિબળો કાચા માલ, સાધનસામગ્રી અથવા કાચની શીશીઓની અછત સહિત રસી ઉત્પાદકની મુશકેલી કરી શકે છે. 2009 માં, રોગચાળો ફ્લૂની રસી વિલંબિત થઈ કારણ કે ઈંફલ્યુએન્ઝા વાયરસનું નબળું ઇંડામાં પ્રતિક્રિયા ”.

ભારત એક નિર્ણાયક તબક્કે પ્રવેશી ચૂક્યું છે અને લાંબા સમયથી રસીનો અભાવ માત્ર મૂંઝવણ પેદા કરશે અને લાખો લોકોને આ પ્રપંચી શોટ લેતા અટકાવશે.

Read more: વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પોતાના જીવનશૈલીમાં યોગને સૌથી વધારે મહત્વ આપે છે

(With inputs from IANS)